Ayazma, “Hagia” (Türkçe okunuşu ile “aya”, yani “kutsal”) ve “ma” (yani su) kelimelerinin bileşiminden türetilmiş bir terimdir. “Kutsal su” anlamı taşıyan Ayazmalar, şifalı olduğuna inanılan tatlı su kaynaklarıdır. Özellikle Hıristiyanlar için ruhani açıdan çok büyük anlam taşıyan bu kutsal su kaynaklarından birisi de “Böcak Ayazma” ismi ile İznik’te yer almaktadır. Yakup Çelebi Sokağı üzerinde, Koimesis Kilisesi’nin doğusundadır. Sokak hizasındaki bir duvar, demir parmaklık ve kapı ile ayrılan bahçedeki Baptisterium’a batıdan 11 basamaklı merdivenle inilmektedir. Giriş kısmı 2,55 m. yüksekliğinde olup, bir arşitrav ile üstten sınırlanmıştır. Bunun üzerinde tuğladan örülmüş bir kemerin sınırladığı alınlık yer almaktadır. Buradan 4,5 m. çapında ve 3,8 m. yüksekliğinde, yeraltında yapılmış, kubbesi tuğladan örülmüş bir odaya girilmektedir. Zeminin taş levhalarla döşeli olduğu, duvarların moloz taş, tuğla ve kireç kum harcı ile almaşık olarak örüldüğü görülmektedir. Odanın ortasında 0,80 m. derinliğe sahip kare planlı bir sarnıç yer almaktadır. Oda duvarında tuğladan örülmüş yuvarlak kemerli dört niş sıralanmaktadır. Güneydoğudaki niş zemin hizasından başlatılmış, diğerleri 0,50 ile 0,75 m. zeminden yukarıdadır. Yükseklikleri ise 0,85 ile 1,10 m. arasında değişiklik göstermektedir. Doğudaki nişin iki yanında kabartma olarak işlenmiş haç ve geometrik motiflerin süslediği mermer parçalar görülmektedir. Nişin içine bir arşitrav parçası yerleştirilmiştir. Sarnıcın mermerden yapılmış 0,88 m. uzunluğu, 0,29 m. genişliği ve 0,10 m. kalınlığındaki kenar taşlarından doğudakinin dış yüzünde “ Hıristiyan İmparator yüce Kral Michael Kulesi” yazılı Yunanca bir kitabe, iç yüzünde  Tevrat’tan alınmış “Her bedene iyi olanı verir. Çünkü onun lütfu ebedidir.” Anlamına gelen İbranice bir kitabe kazınmıştır. Bunun güneybatı köşesi üzerinde yedi kollu bir şamdan motifi kabaca işlenmiştir. Tam olarak yapım tarihi bilinmese de, İ.S. 6. yüzyılda inşa edildiğine inanılmaktadır. Su kuyusunun başlangıçta babtisterium yani vaftizhane olarak kullanıldığı, 20. yüzyılın başlarında ayazmaya dönüştürüldüğü bilinmektedir. İznik’in Bizans İmparatorluğu’na başkentlik yaptığı dönemlerde, Böcek Ayazması’nın çok önemli kutsamalara ve vaftizlere ev sahipliği yaptığı şüphe götürmez bir gerçektir.

Böcek Ayazma olarak bilinen bu su kuyusunun ilk olarak tanrı Asklepios için inşa edilen bir asklepionunun bölümü olduğunu (sağlık tanrısının tapınağı, bir nevi hastane) öne sürenler bulunsa da, bilimsel arkeolojik kazı yapılmadan mevcut kalıntılarla bu hipotezin doğru veya yanlış olduğunu söylemek mümkün değildir.